![]() |
|||||
|
VERGİ BEYANNAMELERİNİN MESLEK MENSUPLARINA İMZALATTIRILMAMASININ SONUÇLARI VE ÖNERİLER 213 Sayılı Vergi Usul Kanununun Mükerrer 227’nci maddesinin 1 no.lu alt maddesi ile Maliye Bakanlığı’na “Vergi beyannamelerinin 3568 sayılı Kanuna göre yetki almış Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir veya Yeminli Mali Müşavirler tarafından da imzalanması mecburiyetini getirmeye, bu mecburiyeti beyanname çeşitleri, mükellef grupları ve faaliyet konuları itibariyle ayrı ayrı uygulatma” konusunda yetki verilmiştir.
Maliye Bakanlığı yukarıdaki madde hükmünde yer alan yetkisini kullanmıştır.
1997 yılı öncesinde 3 adet tebliğ yayımlanmış ve söz konusu tebliğler 29 Haziran 1997 tarih 23034 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan ve 01 Ocak 1998 tarihinden geçerli olan “4 Sıra No.lu Vergi Beyannamelerinin Serbest Muhasebeci ve Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlerce imzalanması Hakkında Genel Tebliğ” ile yürürlükten kaldırılmıştır.
Halen yürürlükte olan hükümler doğrultusunda; 1- Kurumlar Vergisi, 2- Ticari, Zirai ve Mesleki kazancı nedeniyle gerçek usulde vergilendirilen gelir vergisi mükelleflerinden aktif toplamı 1.292.630.294.000.-TL. ve net satışlar toplamı 2.585.260.589.000.-TL.’yı aşmayanlar,
Yıllık Gelir ve Kurumlar Vergisi Beyannamelerini 3568 sayılı kanuna göre yetki almış meslek mensuplarına imzalatmak zorundadırlar. Yukarıda yer alan tutarların Maliye Bakanlığı tarafından yeniden tespit edilmemesi halinde yeniden değerleme oranında artırılacaktır. (Basit bir hesaplama ile 2002 yılı yeniden değerleme oranının % 45 olduğu varsayıldığında aktif toplamı 1.874.313.926.000.-TL. ve net satışlar toplamı 3.748.627.854.000.-TL. olacaktır.)
BEYANNAMELERİNİ İMZALATMA ZORUNLULUĞU BULUNMAYAN MÜKELLEFLER
- Alım, satım veya imalat faaliyetinde bulunanlardan 45.242.058.000.-TL. ile bunların dışındaki işlerle uğraşanların gayrisafi iş hasılatının 22.607.241.000 lirayı, - Zirai işletme hesabı esasına göre tespit edilen çiftçilerin hasılat toplamı 42.242.058.000.- lirayı, - Serbest meslek faaliyetinde bulunanların hasılatları tutarı 32.315.848.000 lirayı aşmayanlar.[1]
İMZALATMA ZORUNLULUĞU BULUNAN BEYANNAMELER
- Yıllık Gelir ve Kurumlar Vergisi Beyannameleri , - Muhtasar Beyannameler, - Katma Değer Vergisi Beyannamelerinin
3568 sayılı Yasa’ya göre yetki almış meslek mensuplarına imzalatılması zorunluluğu mevcuttur.
İMZALATMA ZORUNLULUĞU BULUNMAYAN BEYANNAMELER
Yukarıda sıralanan beyannamelerin dışında kalan beyannameler imzalatma kapsamı dışındadır. Özel kanunlara göre kurulan kooperatifler, bunların oluşturdukları birlikler ve gelirleri ücret, gayrimenkul sermaye iradı, menkul sermaye iradı ile sair kazanç ve iratlardan oluşan gelir vergisi mükelleflerine ait beyannameleri de imzalatma zorunluluğu dışındadır.
BEYANNAMELERİ İMZALATMAMANIN SONUÇLARI
4 Sıra No.lu Genel Tebliği’nin III’ncü bölümde yer alan hükümler doğrultusunda beyannamelerini meslek mensuplarına imzalatmayan mükellefler hakkında, Vergi Usul Kanunu’nun ilgili hükümlerine göre cezai işlem yapılmakla birlikte, re’sen takdir için takdir komisyonuna sevk işleminin yapılması gerekmektedir. Maliye Bakanlığı’nın 18 Şubat 2000 tarih ve 07567 sayılı genelgesinde de “Bakanlığımıza intikal eden bilgilerden, beyannamelerin meslek mensuplarına imzalatılması zorunluluğuna uyulması konusunda gerekli özenin gösterilmediği anlaşıldığından ............” ifadesi yer almakta ve yaptırımlara yer vermektedir.
Yukarıdaki bilgilerden hareketle, yasal düzenlemenin mevcut olduğu ve bunun için uygulama şeklinin de yayımlandığı aşikârdır.
Hal böyle iken sistemin sağlıklı işlemesi sağlanamamıştır. Vergi dairelerinin bir bölümü meslek mensubunca imzalanmamış beyannameleri kabul aşamasında mükellefi bilgilendirmekte bir bölümü de doğrudan kabul etmektedir.
4 Sıra no.lu Vergi Beyannamelerinin Serbest Muhasebeci ve Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlerce imzalanması hakkında Genel Tebliğ’in girişinde de “İşletmelerde faaliyetlerin sağlıklı ve güvenilir bir şekilde işleyişini sağlamayı, faaliyet sonuçlarını ilgili mevzuat çerçevesinde denetlemeye ve değerlendirmeye tabi tutarak gerçek durumu ilgililerin ve resmi makamların kullanımına tarafsız bir şekilde sunmayı” ifadesi yer almaktadır.
Buradan hareketle kapsama girdiği halde işlemlerini ehliyetli kişilere yani meslek mensuplarına yaptırmayan veya beyannamelerini meslek mensuplarına imzalatmayan işletmelerde oluşan raporların niteliği ilk aşamada tartışmalı hale gelmektedir. Bir başka anlatımla fotoğraf flu’dur.
Gerek bakanlık ve gerekse meslek kuruluşumuz olan TÜRMOB konuya gerekli hassasiyeti göstermektedir.
Hal böyle iken yine de imzasız beyannamelerle ilgili işlem yapılamamaktadır. Nedenlerine baktığımızda karşımıza idare çalışanlarının zaman yetersizliği çıkmaktadır.
Oysa bunu ilave işgücü ihtiyacı duymadan çözümlemek mümkün olabilmektedir.
Vergi dairesi kendisine tevdi edilen beyannameleri elbette ki imza şartı aramaksızın alacaktır. 18.02.2002 tarihli genelge ile Bakanlık “beyannamelerin vergi dairesince kabulü sırasında konu ile ilgili olarak mükelleflerin bilgilendirilmesine özen gösterilecektir.” İfadesine yer verilmektedir. Bakanlık burada mükelleflerin cezalı duruma düşmemeleri için de gereğini yapmıştır. Bunca çabaya rağmen mevzuat hükümlerine muhalefet etmek, ayak diremek kimsenin haddi olmamalıdır.
Yasalar ve bununla ilgili uygulama şekillerinin tüm mükelleflerin istifade edebileceği şekilde duyurulduğu da göz önüne alındığında, koşullara uyulmaması alenen mevzuatın ihlali sonucunu oluşturmaktadır.
Yukarıdaki bilgilerden hareketle;
1- Vergi dairesince beyannamelerin kabulü ve bilgisayara işlenmesi sırasında mükellefle birlikte meslek mensubunun da imzası aranmalıdır.
2- Beyannamelerin bilgisayara işlenmesi aşamasında meslek mensubunun imzasının bulunup, bulunmadığına ilişkin bir sorgulama yer almalıdır. Buradaki sorgulamanın neticesinde meslek mensubunun vergi kimlik ve/veya kaşe numarasının girişi yapılmalıdır. Bu işlem yapılabiliyor ise problem yok ve normal tahakkuk çıktısı alınabilir olmalıdır. Aksi halde yani vergi ve/veya kaşe numarası girilmiyor ise bu defa tahakkuk fişi ile birlikte 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 352/11–7 maddesi gereğince II’nci derece usulsüzlük cezası kesme işlemi de yapılmalıdır.
3- II’nci derece usulsüzlük cezasının kesilmesi işleminin yapılması, vergi dairesine tevdi edilen beyannamenin bir defada doğruyu yansıtma ilkesine uygunluğunu oluşturmadığının göstergesi olduğundan, ayrıca re’sen takdir amaçlı olarak ilgili takdir komisyonuna sevk işlemi de yapılmalıdır.
4- Tamamen bilgisayar ortamında yapılacak bu işlemlerin istenilen biçimi ile raporlanması ve gerekli tetkiklerin yapılması amacıyla ilgili kuruluşlara ulaştırılması da olanak dahilinde bulunmaktadır.
SONUÇ:
Dürüst olmak, düzenli olmak, mevzuat hükümlerine uygun ve meslek kuruluşumuzun yayımlandığı kurallar ile uluslararası kabul görmüş ilkelere uymak mesleğimizin olmazsa olmazları arasında yer almaktadır.
Yukarıdaki işlemlerin yapılması neticesinde, işlemlerin bir defada doğru yapılması ilkesine uygunluk konusunda bir adım daha atılmış olacaktır. Ayrıca meslek mensubu olmadığı halde, vergi mükelleflerini yanıltan kişilerin ayıklanması sağlanacaktır.
Yaşadığımız süreç dahilinde yaptığımız işlerin, sergilediğimiz davranışların doğru ve güvenilir olduğunu yine farklı yöntemlerle sergilemekteyiz. Yazılı olarak yaptığımız işlemlerde (yazı/rapor/tablo) imza kullanmak buna örnek olarak gösterilebilmektedir. Konuşma dilinde de zaman zaman kişilerin “bunun altına imzamı atarım” dediklerine tanık oluruz. Bu işlem yapılan o işin işi yapan kişi tarafından doğru ve güvenilir olduğunun onayı manasına gelmektedir.
İşletme faaliyetleri neticesinde oluşan sonuçların doğru ve güvenilir şekilde ilgi duyanların istifadesine sunulmasında tarafsızlık meslek mensuplarının olmazsa olmazları arasında yer almaktadır. O halde önceki bölümlerde söz edilen yasal çerçevede, fotoğrafın flu olması halinin ortadan kaldırılması amacıyla, vergi beyannamelerinin meslek mensuplarına imzalattırılması işlemine daha da titizlik gösterilmelidir.
Bu işlem ilk aşamada kaçak muhasebe ile mücadeleyi güçlendireceği gibi aynı zamanda vergi idaresi yararına bir uygulama olacaktır. Vergi idaresi, vergi beyannamelerini ve eklerinde yer alan bilgilerin daha sonra kendi elemanları tarafından denetlenmeleri sırasında daha az zaman ve kaynak harcayabilecektir.[2]
|