 |
|||||
|
|
|||||
|
|
213 SAYILI VERGİ USUL YASASININ 359. MADDESİ ANAYASAYA AYKIRIDIR.
213 Sayılı Yasanın tüm değişikliklerden önceki ilk durumunda 359. Madde, 357. Maddede sayılan fiiller için yaptırım düzenlemekteydi. 357. Maddede ise sahte faturaları bilerek kullanma koşulu vardır. Yani kast unsuru aranmaktaydı. 25.05.1995 yılında yapılan ilk değişiklikte (4108 Sayılı Yasa ile) ilk yasa maddesindeki koşullar korunmuş ancak 3 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası getirilmişti. Son değişiklikte ise (4369 Sayılı Yasa ile) madde metninden bilerek sözcüğü çıkartılarak. Bilmeden kullananlar için de yaptırım düzenlenmiştir. Ayrıca 344. Maddenin 1. fıkrası; “Kaçakçılık suçu, mükellef veya sorumlu tarafından vergi ziyaına sebebiyet verilmesidir. Kastın varlığının ispat külfeti iddia edene aittir.” Biçiminde iken 4369 Sayılı yasa ile “Kastın varlığının ispat külfeti iddia edene aittir.” Tümcesi çıkarılmıştır. 4369 Sayılı yasa ile Vergi Usul yasasından bir sözcük ve bir tümcenin çıkarılması 359. Maddeyi tüm bentleri ile Anayasaya Aykırı olmasını sağlamıştır. Anayasa 11. Madde Şöyledir. "MADDE 11.- Anayasa hükümleri, yasama, yürütme ve yargı organlarını, idare makamlarını ve diğer kuruluş ve kişileri bağlayan temel hukuk kurallarıdır. Kanunlar Anayasaya aykırı olamaz." Anayasanın 2. maddesi; “MADDE 2 - Türkiye Cumhuriyeti, toplumun huzuru, millî dayanışma ve adalet anlayışı içinde, insan haklarına saygılı, Atatürk milliyetçiliğine bağlı, başlangıçta belirtilen temel ilkelere dayanan, demokratik, lâik ve sosyal bir hukuk Devletidir.” Demektedir. Anayasanın 38. maddesi ise; MADDE 38 - Kimse, işlendiği zaman yürürlükte bulunan kanunun suç saymadığı bir fiilden dolayı cezalandırılamaz; kimseye suçu işlediği zaman kanunda o suç için konulmuş olan cezadan daha ağır bir ceza verilemez. Suç ve ceza zamanaşımı ile ceza mahkûmiyetinin sonuçları konusunda da yukarıdaki fıkra uygulanır. Ceza ve ceza yerine geçen güvenlik tedbirleri ancak kanunla konulur. Suçluluğu hükmen sabit oluncaya kadar, kimse suçlu sayılamaz. Hiç kimse kendisini ve kanunda gösterilen yakınlarını suçlayan bir beyanda bulunmaya veya bu yolda delil göstermeye zorlanamaz. Ceza sorumluluğu şahsidir. Genel müsadere cezası verilemez. İdare, kişi hürriyetinin kısıtlanması sonucunu doğuran bir müeyyide uygulayamaz. Silahlı Kuvvetlerin iç düzeni bakımından bu hükme kanunla istisnalar getirilebilir.” Vatandaş, suç sebebiyle yabancı bir ülkeye geri verilemez.” demektedir. Yukarıdaki Anayasa Maddelerinin açık hükmüne karşın VUY 359. maddesi; muhasebesinde bilmeden, SAHTE belge KULLANANLARIN, bir başkasının işlediği suçtan ceza almalarına neden olmaktadır. Yani suç bir biçimde sirayet etmektedir. Bu durum cezaların şahsiliği ilkesine de aykırıdır. Çok defa sahte belgeyi basanlar ve bilerek kullananlar yargının pençesinden kurtulduğu halde, bir iki faturayı defterinde sahteliğini bilmeden kullandı diye yoksul, kimsesiz küçük esnaf durumunda yüzlerce kişi mahkum olmaktadır. Anayasa Mahkemesi çeşitli kararlarında “Anayasa’nın 2. maddesinde, Cumhuriyetin nitelikleri arasında sayılan hukuk devleti, insan haklarına dayanan, bu hak ve özgürlükleri koruyup güçlendiren, eylem ve işlemleri hukuka uygun olan, her alanda adaletli bir hukuk düzeni kurup bunu geliştirerek sürdüren, Anayasa’ya aykırı durum ve tutumlardan kaçınan, hukuku tüm devlet organlarına egemen kılan, Anayasa ve hukukun üstün kurallarıyla kendini bağlı sayan, yargı denetimine açık, yasaların üstünde yasakoyucunun da bozamayacağı temel hukuk ilkeleri ve Anayasa’nın bulunduğu bilincinde olan ve hukuk güvenliğini sağlayan devlettir.” Diyerek Hukuk Devletinin ne anlama geldiğini vurgulamıştır.
Ayrıca Anayasanın 38. Maddesinde yer alan: “Ceza sorumluluğu şahsidir” hükmü bu maddenin Anayasaya aykırılığını çok açık bir biçimde gözler önüne sermektedir. Ceza sorumluluğu şahsidir, tümcesi herkesin işlemediği suçtan sorumlu tutulamayacağını, bir başkasının işlediği suçun, suçu işlemeyenlere sirayet edemeyeceğini en açık bir biçimde anlatmaktadır. Anayasada yer alan bu tümce aynı zamanda bir Ceza Hukuku ilkelerinden biridir. Ceza hukukunun bu ilkesi çağdaş hukukun temel ilkelerinden biri olduğu gibi adaletli bir hukuk düzeninin de gereğidir. Kaldı 359. Madde bu haliyle HUKUKUN TEMEL İLKELERİNE ve İfadesini Medeni Yasanın 2. maddesinde bulan İyiniyet kurallarına da aykırıdır. Suç ve ceza öngören kuralların diğer hukuk kurallarından ayrı olarak en önemli niteliği açık, kesin ve belirgin olmalarıdır. Bu, ceza hukukunda istisnası olmayan "kanunsuz suç ve ceza olmaz" ilkesinin zorunlu bir sonucudur. Devlet önce bu kurallara uymak zorundadır. Vergi kaçakçılığını önlemek gibi yüce bir duyguyla ve amaçla yola çıkılarak suçsuz ve günahsız insanların cezaevine gönderilmesine neden olmak Hukuk Devleti ile bağdaşmaz. Tek bir insanın tek bir dakika bile haksız olarak cezaevinde yatması, devleti yurttaşları gözünde sarsar. İtibarını zedeler, güvenini sarsar. Devlet, devlet gibi davranmak zorundadır. Ayrıca bu maddeden daha önce var olan “bilerek” sözcüğü ile 344. maddede belirtilen “Kastın varlığının ispat külfeti iddia edene aittir.” Tümcesinin çıkarılması genel ispat yükünü de değiştirmiş olmaktadır.
Bir ülkedeki toplumsal, ekonomik ve kültürel yapının, fail üzerindeki baskısını değerlendirerek hangi eylemlerin suç sayılacağını, bunların hangi tür ve ölçüde yaptırıma bağlanacağını saptamak yasa koyucunun takdir yetkisi içindedir. Ancak, yasama organı ceza hukuku alanında düzenleme yaparken anayasal sınırlar içinde hareket etmek ve ceza hukukunun genel ilkelerine bağlı kalmak zorundadır. Bu bağlılık aşılırsa devreye Anayasa Mahkemesi girer.
2949 Sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanununun 29. Maddesine göre Anayasa Mahkemesi, kanunların, kanun hükmünde kararnamelerin ve Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğü’nün Anayasaya aykırılığı hususunda ilgililer tarafından ileri sürülen gerekçelere dayanmak zorunda değildir. Anayasa Mahkemesi taleple bağlı kalmak kaydıyla başka gerekçe ile de Anayasaya aykırılık kararı verebilir.
Vergi Usul Yasasasının 359. maddesi ayrıca ; Anayasamızın ruhunda bulunduğu kabul edilmesi gerekli olan hukukun gene prensipleri ve adalet duygusuna, 'İnsan Hakları evrensel Bildirgesinin 6. Maddesinde belirtilen ADİL YARGILANMA HAKKI’na da aykırıdır. Uygulamada çokça rastlanan bir durum da vergi denetmenlerinin ve cumhuriyet savcılarının suçun işlendiği savlanan 1996, 1997 ve 1998 yıllarına ilişkin incelemelerde ve iddianamelerde 1998 yılında değişen ve 4369 sayılı yasa ile yürürlük tarihi 01.01.1999 olan madde hükmünün geriye etkili olarak uygulanmasıdır. Burada üzerinde durulması gereken konu yasanın 3 yıldan 5 yıla kadar hapis cezasını 18 aya indirmiş olması değildir. Bu durumda sanık lehine hükmün uygulanacağı kuralı vardır. Hata ceza yönünden sanık lehine uygulama yapılırken madde içeriği yönünden sanık aleyhine hüküm kurulması ya da iddianame verilmesi, fezleke düzenlenmesidir. Yukarıda belirttiğimiz gibi yasanın 4369 sayılı yasa ile değişmeden önceki hali kanıt yükünü iddia edene verdiği ve de suçun oluşması için kast unsurunu koşul olarak aradığı halde değişiklikten sonra böyle bir koşulun aranmadığı dikkate alınmamaktadır. Yasa değişikliğinin yürürlük tarihinden önceki takvim yıllarına ait savlarda ispat yükü sanığa yüklenmekte ve bilsin bilmesin sahte belge kullananlar hakkında dava açılmaktadır. Son olarak önemli bir hata da ticari şirketlerin sorumluları hakkında yapılan incelemelerde ve iddianamelerde çıkmaktadır. Bilindiği gibi Eskiden hapis cezası açısından, suçu işleyen tüzel kişi ise “Kanuni Temsilcileri” muhatap alınmaktaydı. 4369 Sayılı Yasayla (Md. 333) 1.1.1999 gününden itibaren geçerli olmak üzere, hapis cezalarının suç sayılan fiilleri “işleyenler” adına hükmolunacağı belirtildi. Bu değişiklik Anonim ve Limited Şirketlerde yönetici konumda olanları (AŞ açısından Yönetim Kurulu üyelerini) rahatlattı. Ancak uygulamada yasanın bu maddesindeki değişiklikten henüz haberi olmayanlar vergi denetmenleri ya da Cumhuriyet Savcıları bulunmakta hatta Mahkemelerce mahkumiyet kararları verilmektedir. Sonuç olarak uygulamadaki hataları ve Anayasaya aykırı hükümleri ile Vergi Usul Yasası 359, Haksız olarak daha çok can yakacağa benziyor...
|
