 |
|||||
|
|
|||||
|
Doç. Dr. Binnur ÇELİK
YENİ GÜMRÜK KANUNU, DENİZ YOLUYLA TRANSİT REJİMİ VE AYKIRI DAVRANIŞLARA GETİRİLEN MÜEYYİDELER
01.02.1973 tarihinden beri uygulanmakta olan 1615 Sayılı Gümrük Kanunu, 27.10.1999 kabul tarihli ve 4458 Sayılı Gümrük Kanunu ile yürürlükten kaldırılmıştır. 4458 Sayılı Gümrük Kanunu ile, Avrupa Birliği ile sağlanan Gümrük Birliğine bağlı olarak mevzuat basitleştirilmiş, bazı boşluklar giderilmiş ve Avrupa Birliği gümrük mevzuatı ile gerekli entegrasyon sağlanmış bulunmaktadır.05. 02. 2000 tarihinde yürürlüğe giren 4458 Sayılı Gümrük Kanununda transit rejime yönelik hükümler yeniden düzenlenmiştir. 4458 Sayılı Gümrük Kanunu'na bağlı olarak yayınlanan yeni Gümrük Yönetmeliğinde transit rejimi; kara yoluyla, deniz yoluyla, demir yoluyla, hava yoluyla, boru hattı ile, posta yoluyla ve Form 302 Kapsamında transit ve yolcu eşyasının transiti başlıkları altında düzenlenmiştir.
I. GENEL OLARAK TRANSİT REJİMİ
Bir gümrük rejimine tabi tutulmak istenen eşya, bu rejime uygun şekilde yetkili gümrük idaresine beyan edilir (G.K., md. 58/1). Transit rejimi deyiminden, serbest dolaşımda bulunmayan eşyaya Gümrük Kanunu'nun transit rejime yönelik hükümlerinin uygulanması anlaşılmaktadır. Transit rejimi Gümrük Kanunu'nun 84 - 92. maddeleri arasında düzenlenmiş bulunmaktadır.Transit rejimi, eşyanın ve belgelerinin bu rejim hükümlerine uygun olarak varış gümrük idaresine sunulması üzerine sona erer (G.K., md. 84/4).
Gümrük Kanunu'nun 84/1. maddesinde, ithalat vergileri ve ticaret politikası önlemlerine tabi tutulmayan serbest dolaşıma girmemiş eşya ile ihracatla ilgili gümrük işlemleri tamamlanmış eşyanın, gümrük gözetimi altında Türkiye Gümrük Bölgesi içinde bir noktadan diğerine taşınması halinde transit rejimi hükümlerinin uygulanacağı belirlenmiştir.
Transit olarak geçen taşıt ve serbest dolaşıma girmemiş eşya, transit geçişler dolayısıyla gümrük vergilerine tabi tutulmaz. Ancak, transit eşyasına ilişkin olarak yapılan hizmet ve denetlemenin gerektirdiği masraflarla, yükleme, boşaltma, mühürleme, antrepo veya depolarda muhafaza gibi hizmetler karşılığı ücret alınır (G.Y., md. 282).
A. TRANSİT REJİMİNE TABİ TUTULACAK EŞYALAR
Transit rejimine tabi tutulacak eşyaların neler olduğu Gümrük Kanunu'nun 84/2. maddesinde belirlenmiştir. Buna göre, Türkiye Gümrük Bölgesi içinde;- Yabancı bir ülkeden yabancı bir ülkeye,
- Yabancı bir ülkeden Türkiye'ye,
- Türkiye'den yabancı bir ülkeye,
- Bir iç gümrükten diğer bir iç gümrüğe,
yapılan taşımalar transit rejimi hükümlerine tabi tutulacaktır.
TRANSİT TAŞIMACILIKTA KULLANILACAK BELGELER
Gümrük Kanunu'nun 84/3. maddesinde, transit rejimde kullanılacak belgeler belirlenmiştir. Bu hükme göre transit taşıma işlemi (G.Y., md. 281);- Transit rejimi hükümleri çerçevesinde transit beyannamesi kapsamında,
- Bir TIR karnesi kapsamında,
- Transit belgesi olarak kullanılan bir ATA karnesi kapsamında,
- 19 Haziran 1951'de Londra'da imzalanan, Kuvvetlerin Statüsü Hakkında Kuzey Atlantik Anlaşmasına Taraf Devletler Arasındaki Sözleşme ile öngörülen form 302 kapsamında (G.Y., md. 325),
- Posta kolileri dahil olmak üzere posta yoluyla,
- Bir Türk limanından başka bir Türk limanına veya Türkiye Gümrük Bölgesi dışındaki bir limana deniz veya hava yoluyla taşınan eşya, özet beyan kapsamında,
- Antrepolardan veya gümrük idaresince konulmasına izin verilen yerlerden çıkarılarak transit edilecek eşya, 55 ila 70 inci madde hükümlerine göre bir beyanname kapsamında,
taşınır.
C. TRANSİT REJİMİNE İLİŞKİN GÜMRÜK İŞLEMLERİ
Transit rejimine tabi eşya, şüphe veya ihbar durumları hariç olmak üzere, varış veya çıkış gümrük idaresine kadar muayene edilmeksizin ve gerektiğinde mühür altına alınarak veya memur eşliğinde sevk edilir (G.K., md. 88/1).Antrepolardan veya gümrük idarelerince konulmasına izin verilen diğer yerlerden transit rejimi kapsamında taşınan eşya, gerek görülmesi halinde muayene edilir. Gümrük vergileri teminata bağlanmak suretiyle bu rejim kapsamında taşınacak eşyanın muayenesi Gümrük Kanunu'nun 61 ila 70. madde hükümlerine göre yapılır. Yapılacak gümrük muayenesinde, rejim hak sahibi, temsilcisi veya eşyanın taşınmasından sorumlu kişiler de bulunabilir (G.K., md. 88/2, G.Y., md. 335).
Transitte görevlendirilen memur, beyanname kendisine idare amirince havale edildikten veya muayene memurunca verildikten sonra, acente veya taşıyıcı veya mal sahibi yahut gümrük müşaviri ile birlikte eşyanın yüklü bulunduğu taşıt araçlarına, eğer eşya geçici depolama yeri veya antrepoda ise buralara giderek, kapların marka ve numarasını, orijinal ambalajlı olup olmadıklarını, üzerlerinde açılma şüphesini veren iz bulunup bulunmadığını inceler ve bunları devamlı gözaltında tutarak beyannamede gösterilen taşıta yüklenmesini gözetler.
Kuvvetli şüphe uyandıran hallerde, durumu bir tutanak ile tespit eder ve derhal ilgili gümrük amirine bildirir.
Transitini gözlediği eşyada hiç bir bozukluk ve eksiklik görmezse, bunların araca tamamen yüklenmesini sağladıktan sonra, işlemi transit beyannamesine yazarak imzalar (G.Y., md. 337).
D. TRANSİT REJİMİNDE TEMİNAT
1. TEMİNATA YÖNELİK GENEL İLKE VE İSTİSNALARI
Transit rejimi kapsamında taşınan eşyanın gümrük vergilerinin ödenmesini garanti altına almak amacıyla, eşyaya ilişkin tahakkuk edebilecek gümrük vergileri için teminat verilmesini zorunlu tutmuştur. Bu genel ilke olmakla beraber;- Sahip veya acenteleri adına tescil edilmiş bulunan ve düzenli sefer yapmakta olan altmış rüsum tonilatodan fazla deniz taşıtlarıyla yapılan taşımalarda,
- Havayoluyla yapılan taşımalarda,
- Boru hattı ile yapılan taşımalarda,
- Demiryolu ile yapılan taşımalarda,
- TIR karnesi kapsamında karayoluyla yapılan taşımalarda,
teminat alınmayacağı ifade edilerek istisnalar sayma metodu ile belirlenmiş bulunmaktadır (G.K., md. 85, G.Y., md. 328).
Teminat aranmayacak ve kısmi teminat uygulanacak halleri belirlemeye Bakanlar Kurulu yetkilidir (G. K., md. 202).
2. TEMİNATIN TUTARI, VERİLECEĞİ MERCİ, ÇÖZÜLMESİ
a. Teminatın Tutarı
Türkiye Gümrük Bölgesinde transit edilecek eşyaya ilişkin teminat tutarı en az hesaplanacak gümrük vergileri tutarı kadar olmak zorundadır (G.Y., md. 329).b. Teminatın Verileceği Merci
Teminat, transit beyanının yapıldığı hareket gümrük idaresine verilir. Ek mahiyette teminatın verilmesi veya yeni bir teminatla değiştirilmesi işlemi aynı gümrük idaresince yapılır (G.Y., md. 330).c. Teminatın Çözülmesi
Teminat altında transitine izin verilen eşya ile ilgili teminat, varış gümrüğünden gönderilecek transit beyanı teyit nüshası üzerine, kovuşturmayı gerektirir bir durum yoksa çözülür, aksi hallerde teminatın çözülmesi için kovuşturmanın sonuçlanması beklenir (G.Y., md. 331).Yabancı limanlara teminat altında gönderilmiş ise, teminatın çözülmesi için, o yer gümrük idarelerinden verilmiş ve konsolosluklarımızca vize edilmiş belgenin ibrazı şarttır.
Bu belgelerin, transit tarihinden itibaren altı ay içinde ibrazı gerekir. Zorlayıcı ve geçerli nedenler dolayısıyla bu süre Müsteşarlıkça (Gümrükler Genel Müdürlüğü) uzatılabilir.
Altı ay içinde belge ibraz edilmediği takdirde, teminat irat kaydedilmekle beraber, gerekli hallerde ilgililer hakkında kovuşturma yapılır.
Teminat hareket gümrük idaresince çözülür. Ancak, teminatın Türk Lirası veya döviz cinsinden nakit olarak alınması durumunda, teminatın alınmasına ilişkin belgenin ibrazı şartıyla, varış gümrük idaresince teminat çözülebilir. Bu durumda, transit beyannamesinin teyit nüshasının ve teminatın iade edildiği hareket gümrüğüne bildirilmelidir.
II. DENİZ YOLUYLA TRANSİT REJİMİ
A. GENEL OLARAK TRANSİTTE EŞYANIN BEYANI
1. TRANSİT BEYANI
Transit beyanının transit beyannamesi dışında bir belgeyle yapılması halinde, hareket gümrük idaresinin tescil işlemi bu belgenin ön yüzüne yapılır ve tescil kısmında gümrük idaresinin adı, tescil sayı ve tarihi, tescil mührü ile tescili yapan memurun sicil numarası yer alır. Ayrıca, belge üzerine vurulan mührün numarası ile gerekirse eşyanın tam tanımı yer alır (G.K., md. 332).Bir belgenin hem özet beyan, hem de transit beyannamesi olarak kullanılması halinde, belgenin özet beyana ve transit beyanına ilişkin tescil işlemleri bu belgenin ön yüzünde ayrı ayrı gösterilir. Bu durumda, tescil numarasının kaydedildiği yere "Özet Beyan" veya "Transit" ibaresi yazılır.
Varış gümrük idaresince teyit nüshası niteliğindeki tescil ve onay işlemi belgenin arka yüzünde gösterilerek, ayrıca eşyanın tamamının sağlam olarak alındığı şerhi verilir.
Transit rejimine tabi eşyanın taşınmasında, eşyaya sadece beyana ilişkin belge eşlik eder. Transit eşyası, transiti sağlayan birden fazla belge kullanılarak taşınamaz.
2. BEYANIN TAKİBİ
Transit rejimi kapsamındaki eşyanın taşınması transit beyannamesi veya bu beyanname yerine geçen belgelerle yapılır. Eşyanın varış gümrüğünce Türkiye Gümrük Bölgesinden çıkarılmasından veya antrepoya veya geçici depolama yerine ya da gümrükçe izin verilen yerlere konulmasından sonra, belgenin bir nüshası varış gümrüğünde alıkonularak diğer nüshası hareket gümrüğüne geri gönderilir.Hareket gümrük idaresi, gelen belgeyi kendisindeki belge nüshasına ekler ve eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesi dışına çıkmış olduğu veya varış yerindeki gümrükte geçici depolama yeri, antrepo veya gümrükçe izin verilmiş yerlere konulduğu tarihi, kendisinde kalan nüshada da gösterir ve teminatın çözülme ve varsa noksana ait gümrük vergilerinin mahsup işlemlerini yapar. Bu suretle işi biten transit beyannameleri veya belgeleri bir klasör içinde numara sırasıyla ispatlayıcı belge olarak saklanır (G.Y., md. 333).
3. TEYİT İŞLEMLERİ
Hareket gümrük idaresi, transit eşyanın gideceği gümrüğe ne kadar zamanda varabileceğini taşıt aracının süratini itibara almak suretiyle bir süre tayin ederek beyannameye yazar.Muayyen tarihte varış gümrük idaresinden beyannamenin onaylı ve imzalı teyit nüshası gelmediği takdirde, eşyanın akibetini bir yazı ile varış gümrük idaresinden sorar. Ancak, varış gümrük idaresinden teyidin gelmesini bekleme süresi bir ayı geçemez.
Varış gümrük idaresi, beyanda yazılı süre geçtikten sonra getirilen eşya ile ilgili olarak, zorlayıcı sebepleri de göz önünde bulundurur ve gerektiğinde usulsüzlük cezası kesilir (G.Y., md. 334).
B. DENİZ YOLUYLA TRANSİTTE EŞYANIN BEYANI
Karaya çıkarılmadan veya geçici depolama yeri veya antrepoya konulmadan, doğrudan bir Türk veya yabancı limana götürülecek eşya için verilen "özet beyan formu" transit beyannamesi niteliğinde olup, bu eşya için ayrıca transit beyannamesi aranmaz. Ancak, Türkiye Gümrük Bölgesine transit edilen eşyaya ilişkin özet beyanın iki nüshası işlem gördükten sonra hareket gümrüğünce varış gümrüğüne gönderilir. Varış gümrüğü bu beyanların bir nüshasını alıkoyar, diğer nüshayı ise teyit nüshası olarak hareket gümrüğüne geri gönderir.Yabancı memleketlerden kara, deniz veya hava yoluyla getirilerek geçici depolama yeri, antrepo veya gümrükçe müsaade edilen yerlere konulduktan sonra yabancı veya bir Türk limanına transit edilecek eşya, transiti yapacak deniz aracına veya eşyayı o araca götürecek diğer bir araca yüklenmeden önce, acente veya taşıyıcı ya da mal sahibi tarafından gümrüğe transit beyannamesi verilir (G.Y., md. 297).
Yabancı limanlara yapılacak transit isteklerinin kabulü için, özet beyan veya konşimento veya yük senetlerinde eşyanın, gideceği yerin Türkiye Gümrük Bölgesi dışında yabancı bir liman olarak gösterilmesi gerekir (G.Y., md. 299).
C. DENİZ YOLUYLA TRANSİTTE EŞYANIN BULUNACAĞI YERLER
Türk ve yabancı limanlara transit olarak gönderilecek eşya, getirildiği geminin bordasında veya liman araçlarında, geçici depolama yerlerinde veya antrepolarda gümrük gözetimi altında bulunur.Bu eşya bulunduğu araçlardan doğrudan doğruya veya bulunduğu yerlerden, liman vasıtalarının yardımı ile, transit yapacak taşıta nakledilir (G.Y., md. 295).
Transit rejimine konu olan eşyanın, gümrük gözetimi altındaki antrepolarda veya gümrük idarelerince eşya konulmasına izin verilen yerlerde bir süre kalması veya bir taşıttan diğer bir taşıta aktarılması mümkündür (G.K., md. 87/2). Bu işlemlerin uygulanması eşyanın transit halini değiştirmez (G.Y., md. 338).
D. DENİZ YOLUYLA TRANSİT REJİMİNE İLİŞKİN GÜVENLİK TEDBİRLERİ
1. TRANSİT EŞYA YÜKLÜ GEMİLER HAKKINDA İHBAR BULUNMASI, ŞÜPHE EDİLEN BİR DURUMUN VARLIĞI VE TAŞITIN YOLUNA DEVAM EDEMEMESİ HALLERİNDE GÜVENLİK TEDBİRLERİ
Gümrük Kanunu'nun 90. maddesinde, Türkiye karasularından geçen ve hakkında ihbar bulunan veya şüphe edilen transit eşya yüklü gemilerin ambar kapaklarının veya bu gibi eşya konulan diğer yerlerin gümrük idarelerince mühür altına alınabileceği, bu gemilere memur eşlik ettirilebileceği veya gemiler seyir halinde iken dış gözetim altında tutulabileceği hükme beğlanmıştır. Bu önlemler, gemilerin Türkiye karasularından çıkışı üzerine kaldırılacaktır.Alınmış olan bir başka önlem de transit eşya taşıyan seyir halindeki bir taşıtın beklenmeyen haller veya mücbir sebeplerle yoluna devam edemediği durumlarda ortaya çıkmaktadır. Gümrük Kanununda bu hususun gecikmeksizin en yakın gümrük idaresine bildirilmesi zorunlu tutulmuş ve eşyanın, söz konusu taşıttan diğer bir taşıta aktarılmasının ancak gümrük idarelerinin gözetimi altında yapılabileceği ve bu durumun bir tutanakla belgelendirileceği hükme bağlanmıştır (G.K., md. 92/1, G.Y., md. 344).
2. EŞYANIN TELEF OLMASI VEYA KAYBEDİLMESİ HALLERİNDE GÜVENLİK TEDBİRLERİ
Transit taşımacılığına ilişkin bir başka önlem de eşyanın telef veya kaybı haline yönelik getirilmiştir. Türkiye Gümrük Bölgesi içindeki transit halindeki eşyanın beklenmeyen haller veya mücbir sebeplerle telef veya kaybının idarenin de taraf olarak bulunduğu mahkeme kararı ile kanıtlanması zorunlu tutulmuştur. Ancak mahkeme kararının varlığı halinde gümrük vergilerinin alınmaması söz konusu olabilecektir.Gümrük Kanununda eşyanın telef veya kaybı halinin mahkeme kararı ile ispatlanması konusunda üç istisnaya yer verilmiştir. Bunlar;
- Suçüstü şeklindeki hırsızlıklar, hazırlık tahkikatı üzerine Cumhuriyet Savcılığınca verilen belge ile,
- Hasar, telef veya kayıp herkesçe bilinen ve duyulan başka olaylar yüzünden olmuşsa, o yerin en büyük mülki idare amiri tarafından verilecek belge ile,
- Trafik kazaları, trafik kaza raporuna göre ve en yakın gümrük idaresi tarafından yapılan tespit sonucunda gümrük idare amirinin vereceği karar ile, Trafik kazaları, mahallin en büyük mülkiye amirince tasdikli kaza raporu ile,
eşyanın telef olduğu veya kaybedildiği kanıtlanabilecektir. Bu belgeler, hareket gümrük idaresine verilir veya gönderilir. Bunların inceleme ve kabulü bu gümrüğe aittir (G.K., md. 92/2, G.Y., md. 345).
3. GEMİLERE EŞYA YÜKLENMESİNDE GÜVENLİK TEDBİRİ
Gümrük Yönetmeliği'nin 296. maddesinde, gemilerden veya liman araçlarından gemilere veya geçici depolama yeri ve antrepodan gemilere eşya yüklenebilmesi için gümrük idaresinden izin alınması ve Yönetmelikte belirtilen işlemlerin bitirilmesi şartı getirilmiştir. Aksi takdirde transit eşyasının gemilere yüklenmesi kısıtlanmış bulunmaktadır.4. GÜVENLİK TEDBİRİ OLARAK YÜKÜMLÜLÜK GETİRİLMESİ
Gümrük Yönetmeliğinde, transit rejimi hak sahibi olan kişiler, eşyayı öngörülen süre içerisinde ve gümrük idareleri tarafından eşyanın ayniyetinin tespiti amacıyla alınan önlemlere uymak suretiyle, varış gümrük idaresine sağlam ve noksansız olarak sunmak ve transit rejimine ilişkin hükümlere uymakla yükümlü kılınmışlardır.Transit rejimine göre taşındığını bilerek eşyayı kabul eden taşıyıcı veya alıcı da, öngörülen süre içerisinde ve gümrük idareleri tarafından eşyanın ayniyetinin tespiti amacıyla alınan tedbirlere uymak suretiyle, varış yeri gümrük idaresine sağlam ve noksansız olarak sunmakla yükümlü tutulmuştur.
E. DENİZ YOLUYLA TRANSİT REJİMİNDE DÜZENLENEN MÜEYYİDELER
1. EŞYANIN SÜRESİNDE ÇIKARILMAMASI HALİNDE MÜEYYİDE
Transit eşyasının hareket gümrük idaresinden sevki tarihinden itibaren gümrük idaresince tespit edilen süre içinde varış gümrük idaresine ulaşması veya Türkiye Gümrük Bölgesi dışına çıkarılması şarttır. Bu sürenin geçip geçmediğinin tespit edilmesi için, hareket gümrük idaresince transit belgesine süre yazılır, varış gümrük idaresince de, bu süre gözönünde bulundurulur. Ancak süresi içinde gelen eşyanın çıkışına izin verilebilmektedir.Sürenin geçtiği ve zorlayıcı sebep de mevcut bulunmadığı takdirde, çıkış gümrüğünce, Gümrük Kanunu'nun 241. maddesine göre ceza verilmeden eşyanın çıkışına izin verilmez. Anılan hükme göre 30 Milyon Lira para cezası kesilmesi gerekmektedir. Bu tutar her yıl, bir önceki yıla ilişkin olarak 213 sayılı Vergi Usul Kanunu uyarınca belirlenen yeniden değerleme oranında artırılır. Bu hesaplamada 1.000.000 TL'sına kadar olan tutarlar dikkate alınmaz (G.Y., md. 347).
2. ÖZET BEYANA GÖRE EŞYANIN EKSİK ÇIKMASI HALİNDE MÜEYYİDE
Teminata bağlanmayan transit eşyasından özet beyana göre kapların eksik çıkması halinde, bu kapların mahrecinden yüklenmemiş veya yanlışlıkla başka yere çıkartılmış ya da kaza ve avarya sonucunda yok olmuş veya çalınmış bulunduğu, gümrük idaresince belirlenen süre içinde kanıtlanamazsa, bu noksan kaplara ait eşyadan tarife pozisyonuna veya tarife pozisyonu tespit edilemiyor ise cinsine ve türüne göre tarifede dahil olduğu faslın en yüksek vergiye tabi pozisyonuna göre hesaplanacak gümrük vergisi kadar para cezası alınır (G.K., md. 237/1,).Ceza yukarıda ifade edilen şekilde belirlenemezse, noksan her kap için 30 Milyon Lira para cezası alınır. Bu tutar her yıl, bir önceki yıla ilişkin olarak 213 sayılı Vergi Usul Kanunu uyarınca belirlenen yeniden değerleme oranında artırılır, bu hesaplamada 1.000.000 TL'sına kadar olan tutarlar dikkate alınmaz (G.K., md. 237/2).
Gümrük Kanunu, dökme gelen eşyada özet beyana göre %3'ü aşmayan eksiklik için takibat yapılmayacağını hükme bağlamıştır (G.K., md. 237/4).
Yukarıda belirtilen para cezaları, yapılan tespite göre taşıt araçlarının sahipleri, kaptanları veya acentalardan alınır (G.K., md. 237/5).
Ticaret Politikası Önlemleri, Türk Parası Kıymetini Koruma mevzuatı ve Kaçakçılığın Men ve Takibine Dair Kanun hükümleri saklıdır (G.Y., md. 348).
3. ÖZET BEYANA GÖRE EŞYANIN FAZLA ÇIKMASI HALİNDE MÜEYYİDE
Taşıt araçlarının sahipleri, kaptanları veya acentaları tarafından gümrük idaresine verilen özet beyan veya özet beyan olarak kullanılan ticari veya resmi belgelerdeki kayıtlı miktara göre fazla çıkan kapların, yanlışlıkla mahrecinden fazla olarak yüklenmiş olduğu gümrük idaresince belirlenecek süre içinde kanıtlanamadığı takdirde, söz konusu eşyaya el konularak müsadere olunur ve eşyanın CIF kıymeti kadar para cezası alınır (G.K., md. 237/3).Gümrük Kanunu, dökme gelen eşyada özet beyana göre % 3'ü aşmayan fazlalıklar için takibat yapılmayacağını hükme bağlamıştır (G.K., md. 237/4).
Yukarıda belirtilen para cezaları, yapılan tespite göre taşıt araçlarının sahipleri, kaptanları veya acentalardan alınır (G.K., md. 237/5).
4. EŞYANIN BEYANNAMEYE AYKIRI ÇIKMASI HALİNDE MÜEYYİDE
Varış gümrüğünce yapılan muayene neticesinde transit beyannamesine aykırı çıkan eşya için, sonradan ihraç edilsin veya edilmesin Gümrük Kanununun 241. maddesine göre 30 Milyon Lira para cezası uygulanır. Fazla çıkan eşya için ayrıca teminat aranır alınır (G.Y., md. 349).1918 sayılı Kaçakçılığın Men ve Takibine Dair Kanun hükümleri saklıdır.
5. GEMİNİN ROTA KURALLARINA AYKIRI İDARESİ HALİNDE MÜEYYİDE
Türkiye Gümrük Bölgesine giren gemilerin rota değiştirmesi, yolda durması, başka gemilerle temas etmesi, gümrük gözetimi yapılması için yol kesmemesi veya gümrük idaresi bulunmayan yerlere yanaşması halinde usulsüzlük cezası olan 30 Milyon Liranın sekiz katı ceza kesilir (G.K., md. 241).III. DENİZ YOLUYLA TRANSİT REJİMİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ
Gümrük Kanunu'nun gerekçesinde belirtildiği gibi, uluslararası ticaretin yaygınlaşması ve dünya ticaret hacminin artması için GATT nezdinde harcanan çabalar sonucunda, uluslararası transit taşımacılığına yönelik bürokratik önlemler azaltılmış ve basitleştirilmiştir. Ancak, işlemler basitleştirilirken transiter ülkelerin bu taşımacılıktan zarar görmemesi için gerekli garantileri sağlama hakları da korunmuş bulunmaktadır.Ülkemizin coğrafi yeri nedeniyle uluslararası transit taşımacılığında önemli bir konuma sahip olduğu açıktır. Özellikle boğazlar üzerinden yapılan deniz taşımacılığı günümüzde büyük boyutlar kazanmıştır.
Deniz yoluyla transit rejiminden yararlanılarak taşımacılık yapıldığında, teminat vermeden ve gümrük vergisi ödenmeden ülkemizden eşya geçirilmesi söz konusu olmaktadır. Ancak, Gümrük Kanununda yer alan hükümlere aykırı olarak, transit rejim beyanında gösterilmeyen eşyanın ülkemiz gümrük sınırları içinde bir limana veya başka bir gemiye bırakılması halinde hem gümrük vergisinden kayıp ortaya çıkabilecektir, hem de vergi dışı kazanç ortaya çıkarak kayıt dışı ekonominin beslenmesine neden olacaktır.
Kayıt dışı kazancın neden olduğu iktisadi, mali ve sosyal kayıpların gözönünde bulundurulması halinde, yetkililerin rejimin işleyişine yönelik yapmak zorunda oldukları denetimlerin ve kanunlarda getirilmiş bulunan müeyyidelerin uygulanmasının ne kadar önemli olduğu ortaya çıkmaktadır.
