Erdoğan ERTÜRK

            Yılın hikayesine dönen Emlak Vergisi Beyanname verilme süresinin 31 ağustos 1998 tarihine kadar uzatılacağı sinyallerini beklentilerininz doğrultusunda aldık Komoyundaki beyanname verilme veya verilmeme şaşkınlığı, yerini vermeden gelişmeleri izlemeye bırakacaktır, umuyoruz. 1994 yılında verilen en son genel beyan döneminde olduğu gibi ve halen geçerliliğini koruyan (TBMM ce onaylanan tasarı yasal hale gelinceye kadar ) beyan etme şekli şöyledir. 

            Öncellikle; gayrimenkulün bağlı bulunduğu belediyeler tarafınadan tesbit edilerek her semt ve sokağa göre ayrı değerlerde yayınlanan arsa birim fiyatı ile arsa payı metrekaresi çarpılarak ASGARİ ARSA DEĞERİ bulunur.  

            Daha sonra; binanın diştan dişa metrekaresi, Bayındırlık ve İskan Bakanlığınca tesbit edilen inşaat metrekare birim fiyatı (ör. 1. Sınıf lüks gibi ) ile çarpılarak inşaat maliyet bedeli bulunur. Bulunan inşaat maliyet bedeline varsa % 8 kalorifer, % 5 asansörfarkı eklenir, son değerden inşaatın yaşına göre yine aynı bakanlık tarafından verilen cetvel elden yıpranma oranı (ör.16-20 yıllık bir bina için % 20) düşürülerek  ASGARİ BİNA İNŞAAT MALİYET BEDELİ bulunur.  

            ASGARİ ARSA VE İNŞAAT MALİYET BEDELİ   toplamı, beyan edilecek ASGARİ RAYİÇ BEDELİ  oluşturur. Bulunan rakkam veya üstünde bir değer ile beyan edilir. Beyan değerinin binde 4 ünü, beyan yılı ve takip eden 3. Yılın mayıs ayı içinde bağlı bulunduğu belediyelere emlak vergisi yükümlüsü sıfatıyla toplam dört defa olarak ödenir.  
Yeni vergi tasarısında ; asgari rayiç beyan yerine geçmekı değer üzerinden yani piyasa rayiç fiyat üzerinden beyan edilmesi uygun görülektedir. Resmi gazete yayınlandığı gün yasal hale gelecek olan yeni emlak vergisi beyannamesinin çerçevesi net olan kısmı vergi oranlarının düşük olduğu yani yukarıda bahsettiğimiz binde 4, binde 1'e düşürüldüğüdür. Bunun parelelinde vergi oranın tesbit edildiği matrah yani emlak değer artırılacağı için ödenilecek vergi bir hayli yükselecektir. Bunun dişındakiler net görünmemektedir.  

            Beyannamesini vermiş olarak ek beyan vermemek durumunda kalacaklardır. Yani daha önce asgari değerden verilen beyannameye, ek olrak gayrimenkulun rayiç bedeline kavuşturulacak kadar, fark beyanı verilmesi gerekecektir.  

            Burada gözden kaçırılmamsı gereken asıl unsurlar; 

            Rayiç bedel hangi kiriterlere göre, kim veya kimler tarafından tesbit edilecektir. 

            Tesbit edilen rayiç beyan değeri ne kadar sağlıklı olacaktır.  

            Beyan sahibi beyanıyla yükümlü olacağı için gayrimenkulün elden çıkarılması esnasında daha önce beyan edilen değer geçerli olacak, yanlış veya eksik beyan mülksahibinin zarar etmesine yol açacaktır. Bu ve benzeri soruların oluşmaması için, Maliye Bakanlığı, yasa çıktıkları sonra uygulama tebliğini bu çercevede hesap edelerek yayınlamak beklemeli durumdadır.  

            Henüz, emlak vergisi beyannamesi vermeyenler beklemeli, yasa çıktıktan , beyan şekli ve yöntemi  nitelik kazandıktan sonra, uzmanların önerileri doğrultusunda vermelidir.  

                                                                                                                ERDOĞAN ERTÜRK  
                                                                                                                S.M. MALİ Müşavir  

                                                                                            TEL : 417 35 15 / 425 96 68    +    FAX : 417 97 59