 |
|||||
|
|
|||||
|
İbrahim HALICI
2001 MALİ YILINDA UYGULANACAK BELEDİYE PARA CEZALARI
I- GİRİŞ
14.12.1988 tarihinden 01.08.1999 tarihine kadar olan dönemde, 3506 sayılı Kanun uyarınca para cezaları, misil uygulaması ve Bütçe Kanunu ile tespit edilen memur maaş katsayısına paralel olarak arttırılmaktaydı. 14.12.1988 tarihinde yürürlüğe giren 3506 sayılı Kanunla, Cumhuriyetten bu yana yürürlüğe giren Kanunlar 7 döneme ayrılarak 180 mislinden 3 misline kadar inen bir seyirle para cezalarının artışı benimsenmiştir. Ayrıca misil uygulaması yapıldıktan sonra, her yıl güncelleştirilmesi için memur maaş katsayısına bağlı olarak arttırılması öngörülmüştür. Ancak Bütçe Kanunlarının bazı yıllarda yayınlanmasının yürürlüğe girdiği yıl içine sarkması, yayınlama ve yürürlülük tarihindeki yıllara göre farklılık, bunun yanında bütçe kanunlarındaki memur maaşına esas katsayının hangi tarihten itibaren geçerli olacağına dair düzenleme farklılıkları, son yıllarda memur maaş katsayılarının Bakanlar Kurulu Kararıyla belirlenmesi 3506 sayılı Kanunun ek 2 nci maddesine göre uygulanması gereken ceza katsayılarının takibini güçleştirmiştir. Aynı zamanda Bakanlar Kurulu Kararıyla tespit edilen memur maaş katsayılarının para cezalarında arttırılmasında dikkate alınmaması ve cezaların hesaplanma yönteminin karmaşık olması, birçok yanlış uygulamalara neden olmuştur. Dolayısıyla daha önceki sistem, hem karmaşık hem de para cezaları artışında zaman açısından belirli bir düzene sahip değildi. 4421 sayılı Kanunun yürürlüğe girmesiyle bu tür karmaşıklıklara son verilmiştir. Anılan Kanun uyarınca, 01.08.1999-31.12.1999 döneminde para cezaları Kanunların yürürlüğe giriş tarihleri dikkate alınarak 9 döneme ayrılarak 23.580 mislinden başlayıp 8 misline kadar inen bir seyirle arttırılacak, 01.01.2000 tarihinden itibaren de Maliye Bakanlığınca tespit edilen yeniden değerleme oranına endekslenerek güncelleştirilecektir.A) Misil Uygulaması
28.7.1999 tarih ve 4421 sayılı Kanunun 1 inci maddesi ile, 765 sayılı Türk Ceza Kanunun 19 uncu maddesinde değişiklik yapılarak ağır para cezası en az 60.000.000.-TL ve en fazla 15.000.000.000.-TL,2001 mali yılında ağır para cezası en az 142.365.000.- TL ve en fazla 35.591.000.000.- TL olarak uygulanacaktır.
Aynı Kanunun Ek 2 nci maddesi ile, 765 sayılı Türk Ceza Yasası'nın 24 üncü maddesinde değişiklik yapılarak hafif para cezası da en az 15.000.000.- TL ve en fazla 1.500.000.000.- TL,
2001 mali yılında hafif para cezası en az 35.591.000.-TL ve en fazla da 3.559.140.000.- TL olarak uygulanacaktır.
Ancak Kanunlarda para cezasının hafif veya ağır olduğunun belirtilmemesi halinde, misil ve yeniden değerleme oranının uygulanması sonucundaki miktar uygulanacaktır. Yine de hafif ve ağır para cezası alt sınırı olarak yukarıdaki hususlara riayet edilmesi gerekmektedir.
Türk Ceza Yasası'nın Ek-1 inci maddesine göre, nispi nitelikteki vergi ve resim cezaları, nispi para cezaları ve tazminat kabilinden olup, mütezayit (artan) nispete bağlı bulunan para cezaları hariç olmak üzere, yasa ve tüzüklerde alt ve üst sınırları veya bunlardan biri gösterilen veya hiç gösterilmeyen veya sabit rakam olarak gösterilmiş bulunan para cezalarından (idari ve disiplin para cezaları dahil );
a) Türkiye Büyük Millet Meclisinin ilk kurulduğu tarihten önce yürürlüğe girmiş bulunan bütün yasa ve tüzüklerde yazılı olup da, daha sonraki tarihlerde Türkiye Büyük Millet Meclisince miktarına dokunulmamış olan para cezaları 39.300 misline,
b) Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından kabul olunup da;
1- 31.12.1939 tarihine kadar yürürlüğe girmiş bulunan yasalardaki para cezaları 23.580 misline,
2- 1.1.1940 tarihinden 31.12.1945 tarihine kadar yürürlüğe girmiş bulunan yasalardaki para cezaları 15.720 misline,
3- 1.1.1946 tarihinden 31.12.1959 tarihine kadar yürürlüğe girmiş bulunan yasalardaki para cezaları 7.865 misline,
4- 1.1.1960 tarihinden 31.12.1970 tarihine kadar yürürlüğe girmiş bulunan yasalardaki para cezaları 3.930 misline,
5- 1.1.1971 tarihinden 31.12.1977 tarihine kadar yürürlüğe girmiş bulunan yasalardaki para cezaları 2.358 misline,
6- 1.1.1978 tarihinden 31.12.1980 tarihine kadar yürürlüğe girmiş bulunan yasalardaki para cezaları 786 misline,
7- 1.1.1981 tarihinden 31.12.1987 tarihine kadar yürürlüğe girmiş bulunan yasalardaki para cezaları 393 misline
8- 1.1.1988 tarihinden 31.12.1993 tarihine kadar yürürlüğe girmiş bulunan yasalardaki para cezaları 12 misline
9- 17.10.1996 tarihli ve 4199 sayılı, 21.5.1997 tarihli ve 4262 sayılı Yasalarla değişik 2918 sayılı Karayolları Trafik Yasası müstesna olmak üzere, 1.1.1994 tarihinden 31.12.1998 tarihine kadar yürürlüğe girmiş bulunan yasalardaki para cezaları 8 misline
Çıkarılmıştır.
Bu konuya bir örnek vermek gerekirse;
Belediye cezalarına ilişkin 1608 sayılı Kanun 1930 yılında kabul edilmiş ve 1 inci madde uyarınca 50 liraya kadar hafif para cezası vermeye belediye encümenleri yetkili kılınmıştır. Anılan Kanun 1930 yılında yürürlüğe girdiğine göre, 4421 sayılı Kanun uyarınca 23.580 misli ile çarpılacaktır. 50 x 23.580 = 1.179.000.- lira çıksa da, 4421 sayılı Kanun en az hafif para cezası miktarını 15 milyon lira olarak belirlediğinden, 1608 sayılı Kanundaki para cezası miktarı en az ve en fazla 15 milyon lira olarak uygulanacaktır. 2000 ve 2001 yıllarında da yeniden değerleme oranı ile çarpılarak artırılacaktır.
Misil uygulamasında dikkat edilmesi gereken bir hususta, Kanunlardaki para cezasına ilişkin madde hükümleri daha sonra değişikliğe uğramışsa, bu değişiklik tarihi esas alınması gerektiğidir.
B) Yeniden Değerleme Oranı Uygulaması
Para cezalarının arttırılmasıyla ilgili 01.08.1999 tarih ve 4421 sayılı Kanunla "Yeniden Değerleme Oranı" sistemi getirilmiş olup, Kanunun Ek 2 nci maddesi uyarınca;a) Ek 1 inci madde kapsamına giren,
b) Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihe kadar yürürlüğe giren,
c) Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten sonra kabul edilen.
Yasalardaki para cezaları, her takvim yılı başından geçerli olmak üzere o yıl içinde 4.1.1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 298 inci maddesi hükümleri uyarınca tespit ve ilan edilen yeniden değerleme oranında artırılarak uygulanır.
Yine aynı Kanunun Ek 3, 4 ve 5 inci maddelerinde, sırasıyla;
Yasalarda alt veya üst sınırlarından biri veya bunlardan her ikisi gösterilmemiş olmakla birlikte, alt ve üst sınırların arasında uygulama yapılmasını gerektiren nitelikteki para cezalarının alt ve üst sınırlarının tespitinde, bu Kanunun 19 ve 24 üncü maddelerindeki alt ve üst sınırlar esas alınacağı ( hafif ve ağır para cezalarının alt ve üst sınırları ),
Hükmedilecek ağır ve hafif para cezaları, bu Yasa'nın 19 ve 24 üncü maddelerindeki alt sınırları gösteren miktarların, Ek -2 nci maddeye göre uygulanan yeniden değerleme oranıyla çarpımı sonucu elde edilecek miktarlardan az olamayacağı,
Para cezasının üst sınırının gösterilmemiş olması halinde hükmedilecek ağır ve hafif para cezaları, ilgisine göre bu Yasa'nın 19 ve 24'üncü maddelerindeki üst sınırları gösteren miktarların, Ek- 2 nci maddeye göre uygulanan yeniden değerleme oranıyla çarpımı sonucu elde edilecek miktarları geçemeyeceği,
belirtilmiştir.
01.08.1999-31.12.1999 döneminde para cezaları 4421 sayılı Kanun uyarınca sadece misil uygulaması yapılarak uygulanacak, 2000 ve 2001 yıllarında da, döneminde de misil uygulaması yapılarak ortaya çıkan para cezası miktarları ile Maliye Bakanlığınca belirlenen yeniden değerleme oranı ile çarpılarak arttırılacaktır.
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 298 inci maddesinin 10 numaralı bendinde "Bir hesap dönemi sonu itibariyle yapılacak değerlemede esas alınacak yeniden değerleme oranı, yeniden değerleme yapılacak yılın Ekim ayında (Ekim ayı dahil) bir önceki yılın aynı dönemine göre Devlet İstatistik Enstitüsünün Toptan Eşya Fiyatları Genel İndeksinde meydana gelen ortalama fiyat artış oranıdır.
Bu oran Maliye ve Gümrük Bakanlığınca her yıl Aralık ayı içinde Resmi Gazete ile ilan edilir" hükmü yer almaktadır.
Bu hüküm uyarınca 08.12.2000 gün ve 24254 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Maliye Bakanlığının (288) sıra nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği uyarınca yeniden değerleme oranı % 56,0 olarak tespit edilmiştir. 01.01.2001-31.12.2001 döneminde belediyeleri ilgilendiren Kanunlardaki para cezası miktarları % 56,0 oranıyla çarpılarak artış yapılacaktır. Yani ;
2000 Yılı Para Cezası Tutarı + (2000 Yılı Para Cezası Tutarı x % 56,0) = 2001 Yılı Para Cezası
Bunun anlamı; 2000 Yılı Para Cezası Tutarı x 1,56 = 2001 Yılı Para Cezası
II- BELEDİYE BAŞKANLARINCA VERİLEN PARA CEZALARI
1580 sayılı Belediye Kanununun encümenin görevlerini sayan 83 üncü maddesinin 9 uncu fıkrasına göre, belediye cezaları hakkında karar vermeye belediye encümenleri yetkili olmakla birlikte, bazı Kanunlarla belediye başkanları, başkan yardımcıları ve yetkili müdürlere doğrudan doğruya idari ceza yetkisi tanınmıştır.Belediye cezası içeren kanunlarda, cezanın hangi organ tarafından verileceği açıkça belirtilmemesi durumunda, 1580 sayılı Kanununun 83 üncü maddesinin 9 uncu fıkrasına göre belediye encümenince karara bağlanacaktır.
Örneğin 3194 sayılı İmar Kanunu ile 486 sayılı Umuru Belediyeye Müteallik Ahkamı Cezaiye Hakkında Kanun hükümlerinde, cezaların hangi organ tarafından verileceği açıkça belirtilmemiştir. Bu durumda ceza işlemi, belediye encümenince yerine getirilecektir.
Bazı kanunlarda ise, cezanın belediye başkanı, belediye başkan yardımcısı ve yetkili müdürler tarafından verileceği açıkça belirtilmiş bulunmaktadır. Bu yetkiyi veren Kanunlar ve para cezası tutarları aşağıda belirtilmiştir.
A) 1608 sayılı Kanuna 5.12.1960 tarihinde 151 sayılı Kanunla eklenen Ek 2 nci maddesine göre, 1608 sayılı Kanunun 1 inci maddesinde kayıtlı cezayı müsteizim hususları bizzat gördükleri takdirde il merkezi olan yerlerdeki belediye başkanları ile bulunduğu taktirde başkan yardımcıları, şube müdürleri ve yetkili müdürlerce verilen 25.- liraya kadar ve il merkezi olmayan yerlerdeki belediye başkanları ve başkan yardımcıları tarafından verilen 10.- liraya kadar hafif para cezaları, yeni Kanunla 15.000.000.- liraya çıkarılmıştır.
2001 yılında en az ve en fazla ....................... 22.815.000.-x 1,56 = 35.591.400.-
B) 12.9.1960 tarih ve 80 sayılı Belediyelerce Kurulan Toptancı Hallerin Sureti İdaresi Hakkında Kanunun 7.11.1995 gün ve 22456 sayılı R.G'de yayınlanan 4131 sayılı Kanunla değişik 4 üncü maddesinin 6 ncı fıkrasına göre, bu Kanun ile, bu kanuna istinaden yürürlüğe konulacak yönetmelik esaslarına aykırı hareket edenler hakkında 2.500.000.- liraya kadar para cezası ile 15 güne kadar faaliyetten men'i cezasını vermeye belediye başkanları, başkan yardımcıları ve şube müdürleri yetkili olduğu belirtilmiştir. 4421 sayılı Kanun uyarınca 8 misli arttırılarak, en az 15.000.000.-liraya, en fazla da 20.000.000.- liraya çıkartılmıştır.
2001 yılında en az ..................................... 22.815.000.- x 1,56 = 35.591.400.-
en fazla ......................................30.420.000.- x 1,56 = 47.455.200.-C) 4.4.1990 tarih ve 3621 sayılı Kıyı Kanununun 15 inci maddesinin (a) bendinde,
1. Duvar, çit, parmaklık, tel örgü, hendek, kazık vb. engelleri oluşturanları oluşturanlara kum, çakıl alan veya çekenlere 5.000.000.-TL,
2. Moloz, toprak, curuf, çöp gibi kirletici ve çevreyi bozucu etkisi olan atık ve artıkları dökenlere 10.000.000.-TL,
3. Kıyıyı değiştirecek boyutta kazı yapan, kum, çakıl alan ve çekenlere 50.000.000.- TL,
olan para cezalarının, (b) bendi uyarınca ilgilisine doğrudan doğruya vali veya belediye başkanı tarafından verileceği hüküm altına alınmıştır. Bu para cezaları 4421 sayılı Kanun uyarınca 12 misli arttırılarak sırasıyla 60 milyon, 120 milyon ve 600 milyona çıkartılmıştır.
2001 yılında .......................... ..... 91.260.000.-x 1,56 = 142.365.600.-
182.520.000.-x 1,56 = 284.731.200.-
912.600.000.-x 1,56= 1.423.656.000.-III- BELEDİYE ENCÜMENLERİNCE VERİLEN PARA CEZALARI
1580 sayılı Belediye Kanununun, encümenin görevlerini düzenleyen 83 üncü maddesinin 9 uncu fıkrasına göre, "Belediye cezaları hakkındaki kanunlara tevfikan ceza takdiri" belediye encümenlerinin görev ve yetkileri arasında yer almıştır.1580 sayılı Kanunun 83 üncü maddesinin 6 ve 9 uncu fıkralarına göre; Belediye encümenleri, belediye meclisi ile kendisinin aldığı kararlara aykırı hareket edenlerle belediye mevzuatının yasakladığı ya da emrettiği şeyleri yapmayanlara ceza verme yetkisine sahip bulunmaktadır.
Belediyelerce yapılan düzenlemelerin uygulanması, bunlara aykırı davrananların cezalandırılmasını da kapsamaktadır.
Cezalandırma yargı yetkisinin kullanılması olup, bu yetki ancak mahkemelerce kullanılabilir. Bu bakımdan belediyelerin ceza kararı alamayacakları düşünülebilirse de, Anayasa Mahkemesi, belediye encümenlerinin yaptığı işin bir yargı yetkisi kullanılması değil, idari bir yasağa aykırı davrananlara karşı idari bir yaptırımın uygulanması olduğuna, anılan yetkinin kullanılmasının Anayasaya aykırı bulunmadığına karar vermiştir. (Anayasa Mahkemesinin 6.1.1970 gün ve E. 1969/46, K. 1970/2 sayılı kararı)
Cezalar ancak kanunla konulabileceğinden, belediye encümenleri ilgili kanunlardaki hükümlere göre ceza kararı alabileceklerdir.
A) 15.5.1930 tarih ve 1608 sayılı Kanunun (3.1.1940 tarih ve 3764 sayılı Kanunla değişik) 1 inci maddesi uyarınca "belediye meclis ve encümenlerinin kendilerine kanun, tüzük ve yönetmeliklerin verdiği görev ve yetki dairesinde alacakları kararlara aykırı hareket edenlere ve belediye kanun, tüzük ve yönetmeliklerin men veya emrettiği filleri işleyenlere veya yapmayanlara 50 liraya kadar hafif para cezası tertibine ve 3 günden 15 güne kadar ticaret ve sanat faaliyetinden men'e ve Türk Ceza Kanununun 536, 538, 557, 559 ve 577 nci maddeleri ile 553 üncü maddesinin 1'inci fıkrasında yazılı cezaları tayine belediye encümenleri selahiyattardır. Şubelere ayrılan belediyelerde bu cezaları encümen adına şube müdürleri yetkilidir" hükmü yer almaktadır. Yeni Kanunla 50.- liralık para cezası miktarı 15.000.000.- liraya çıkarılmıştır.
2001 yılında en az ve en fazla ....................... 22.815.000.-x 1,56 = 35.591.400.-
B) 15.5.1930 tarih ve 1608 sayılı Kanunun 3.1.1940 tarih ve 3764 sayılı Kanunla değişik 1 inci maddesine göre, Türk Ceza Kanununun 536, 538, 557, 559 ve 577 nci maddeleri ile 553 üncü maddesinin birinci fıkrasında yazılı cezaları tayine belediye encümenleri yetkili kılınmıştır. Yalnız Türk Ceza Kanununun 536 ncı maddesindeki ceza yetkisinin 2248 sayılı Kanunla adli makamlara intikal etmiştir. Yine anılan Kanunun 553/1 inci maddesindeki konu 3194 sayılı İmar Kanununun 39 ve 42 nci maddelerinde düzenlendiğinden, bahsi geçen Kanun hükümleri uygulanacaktır.
- TCK'nun 538 inci maddesine göre, 15 liraya kadar verilen hafif para cezası, yeni Kanunla 15.000.000.- liraya çıkartılmıştır.
2001 yılında en az ve en fazla ....................... 22.815.000.-x 1,56 = 35.591.400.-
- TCK'nun 557 nci maddesine göre, 5 liradan 30 liraya kadar verilen hafif para cezası yeni Kanunla 15.000.000.- liraya çıkartılmıştır.
2001 yılında en az ve en fazla ....................... 22.815.000.-x 1,56 = 35.591.400.-
- TCK'nun 559 uncu maddesine göre, 10 liraya kadar verilen hafif para cezası yeni Kanunla 15.000.000.- liraya çıkartılmıştır.
2001 yılında en az ve en fazla ....................... 22.815.000.-x 1,56 = 35.591.400.-
- TCK'nun 577'inci maddesine göre, 10 liraya kadar verilen hafif para cezası yeni Kanunla 15.000.000.- liraya çıkartılmıştır.
2001 yılında en az ve en fazla ....................... 22.815.000.-x 1,56 = 35.591.400.-
C) 10.2.1937 tarih ve 3122 sayılı Öğretici ve Teknik Filmler Hakkında Kanunun 4 üncü maddesine göre, Sinemalarda, filmlerin yanında teknik veya öğretici bir filimin de gösterilmesi zorunludur. Devlet daireleri tarafından yurtiçi veya yurtdışından tedarik edilen bu çeşit filmleri, sinemacılara vermeye yetkilidir. Sinemacılarda, bu tür filmleri göstermek zorundadır.
Bu zorunluluğa uymayanlara belediye encümenince verilen 10 liradan 50 liraya kadar hafif para cezası, 4421 sayılı Kanunun 2.maddesi uyarınca 15.000.000.- liraya çıkartılmıştır.
2001 yılında en az ve en fazla ....................... 22.815.000.-x 1,56 = 35.591.400.-
D) 28.6.1938 tarih ve 3517 sayılı Yazılı ve Basılı Kağıtların Kese Kağıdı Olarak Kullanılmamasına Dair Kanunun 1 ve 2 nci maddesi uyarınca, yazılı ve basılı kitap ve defter yaprakları ile kağıtlardan, kese ve torba kağıdı yapılması, satılması ve bunların satıcılar tarafından kullanılması yasaklanmıştır.
Bu yasağa uymayanlar hakkında belediye encümenlerince 10 liraya kadar hafif para cezası verileceği hüküm altına alınmıştır. Yeni Kanunla bu para cezası 15 milyona çıkartılmıştır.
2001 yılında en az ve en fazla ...................... 22.815.000.-x 1,56 = 35.591.400.-
E) 12.9.1960 tarih ve 80 sayılı Belediyelerce Kurulan Toptancı Hallerin Sureti İdaresi Hakkında Kanunun 7.11.1995 gün ve 22456 sayılı R.G'de yayınlanan 4131 sayılı Kanunla değişik 4 üncü maddesinin 1 inci fıkrası (a) bendine göre, bu Kanun ile, bu Kanuna istinaden yürürlüğe konulacak yönetmelik esaslarına aykırı hareket edenler hakkında, belediye encümenlerince 5.000.000.- liradan 50.000.000.- liraya kadar para cezası verileceği, belirtilmiştir.
Anılan Kanunun para cezasına ilişkin hükmü 7.11.1995 tarihinde değişikliğe uğradığı, 4421 sayılı Kanunun 4.maddesi uyarınca 8 misli arttırılarak en az 40.000.000.-lira, en fazla da 400.000.000- lira uygulanacaktır.
2001 yılında en az ...................................... 60.840.000.- x 1,56 = 94.910.400.-
En fazla ................................... 608.400.000.- x 1,56 = 949.104.000.F) 3.5.1985 tarih ve 3194 sayılı İmar Kanununun 42 nci maddesinin;
-1 inci fıkrasına göre, ruhsat alınmadan veya ruhsat veya eklerine veya imar mevzuatına aykırı olarak yapılan yapının yapı sahibine ve müteahhidine, istisnalar dışında özel parselasyon ile hisse karşılığı belirli bir yer satan ve alana 500.000.- liradan 25.000.000.- liraya kadar para cezası verileceği, ayrıca fenni mesule bu cezaların 1/5'i uygulanacağı, belirtilmiştir. Kanunun yürürlüğe giriş tarihi itibariyle para cezası 393 misli artırılarak en az 196.500.000.- liraya ve en fazla da 9.825.000.000.- liraya çıkartılmıştır.2001 yılında en az ............................. 298.876.500.- x 1,56 = 466.247.300.-
en fazla ........................14.943.825.000.-x 1,56 = 23.312.367.000.-
fenni mesule en az ........................................................................ 93.249.400.-
en fazla ................................................................... 4.662.473.400.--2 nci fıkrasına göre, birinci fıkrada belirtilen fiiller dışında bu Kanunun 28, 33, 34, 39 ve 40 ıncı maddeleri ile 36 ncı maddenin üçüncü fıkrasında belirtilen yükümlülükleri yerine getirmeyen mal sahibine, fenni mesule ve müteahhide 500.000.- liradan 10.000.000.- liraya kadar para cezası verileceği, hüküm altına alınmıştır. Kanunun yürürlüğe giriş tarihi itibariyle para cezası 393 misli artırılarak en az 196.500.000.- liraya ve en fazla da 3.930.000.000.- liraya çıkartılmış bulunmaktadır.
2001 yılında en az ............................... 298.876.500.- x 1,56 = 466.247.300.-
en fazla ......................... 5.977.530.000.- x 1,56 = 9.324.946.800.-G) 23.1.1986 tarih ve 3257 sayılı Sinema, Video ve Müzik Eserleri Kanununun 9 ve 12 nci maddelerine göre,
1) Üretim ve ithalata konu sinema, video ve müzik eserlerinin, toptan dağıtım ve gösterime sunulmadan önce, Kültür Bakanlığından işletme belgesinin alınmaması,
2) Kayıt tescili yapılan eserin her kopyasına Kültür Bakanlığı ile işletme belgesi sahibinin bandrolünün yapıştırılmaması,
3) Plak ve ses kasetlerinde Bakanlık bandrolünün yanında işletme belgesi sahibinin özel işaretinin kullanılmaması,
Hallerinde ve bu hususların belediyelerce yapılan denetimlerde ortaya çıkması durumunda, sinema, video ve müzik eserlerinin her kopyası için belediye encümenince 10.000.- lira para cezası verilir.
Belediyelerce alınan 10.000.- lira para cezası, 393 misli artırılarak 3.930.000.- liraya çıkartılmış, ancak 4421 sayılı Kanunun 2 nci maddesine göre 15 milyon liradan aşağı hafif para cezası olamayacağı, dolayısıyla 15 milyon lira olarak uygulanacaktır.
2001 yılında en az ve en fazla ....................... 22.815.000.-x 1,56 = 35.591.400.-
H) 23.2.1995 tarih ve 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanunun 12 ve 25 inci maddesine göre, ticaret konusu olan ve perakende satışa arz edilen malların veya ambalajlarının yahut kaplarının üzerine kolaylıkla görülebilir, okunabilir şekilde o malın menşei, cinsi ve fiyatı hakkında bilgileri içeren etiket konulması, etiket konulması mümkün olmayan hallerde aynı bilgileri kapsayan listelerin görülebilecek şekilde uygun yerlere asılması zorunludur.
Bu zorunluluğa riayet etmeyenler hakkında 5.000.000.- lira para cezası uygulanacağı ve 26 ıncı maddenin (a) bendine göre de, bu cezanın belediye encümenlerince verileceği ve bu Kanun 8.9.1995 tarihinde yürürlüğe gireceği, hüküm altına alınmıştır.
4077 sayılı Kanunun para cezasına ilişkin hükmü 1995 yılında yürürlüğe girdiğine göre, 4421 sayılı Kanun uyarınca 8 misli arttırılarak 40.000.000.- liraya çıkartılmıştır.
2001 yılında .............................................. 60.840.000.- x 1,56 = 94.910.400.-
I) 27.6.1995 tarih ve 552 sayılı Yaş Sebze ve Meyve Ticaretinin Düzenlenmesi ve Toptancı Halleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname
552 sayılı Kanun Hükmünde Kararname uyarınca verilen para cezası miktarları, 01.08.1999 tarihinden itibaren 4421 sayılı Kanun uyarınca 8 kat arttırılmıştır. Aşağıda arttırılmış miktarları belirtilen para cezası tutarları 01.08.199-31.12.1999 tarihlerinde uygulanacak olup, 01.01.2001 tarihinden itibaren Maliye Bakanlığınca tesbit edilen %52.1 oranındaki yeniden değerleme oranı ile çarpılarak artış yapılacaktır.
552 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 4128 sayılı Kanunun 2 nci maddesiyle değişik 26/A maddesine göre verilecek cezalar şunlardır.
1) Belediye sınırları ve mücavir alanlar içerisinde;
a) Malların toptancı hal dışında toptan alım ve satımın yapılması,
b) Malların belediye sınırları veya mücavir alanlar içerisinde perakende olarak satışını yapanlar, bunların toptancı halden satın aldığını belgelememesi,
c) Bölgenin ihracat potansiyelinin ve sebze-meyve piyasasına ilişkin arz ve talep derinliği ile fiyatlarının sağlıklı olarak belirlenmesi için ilgili ihracatçı birliği ile hal müdürlükleri arasında bilgi alışverişi ve iletişim sağlanması konusunda gerekli işbirliği yapılmaması,
Hallerinde 800.000.000.- lira para cezası verilir.
2-a) Üretici birliklerinin hal dışındaki perakende satışlarının gerçek usulde vergi mükellefi olan perakende mal satanlara yapılmaması,
b) Üretici birliklerinin perakende satışlarında, satış işleminin yapıldığı günü izleyen işgünü sonuna kadar satılan malın cins, miktar ve fiyatını en yakın toptancı hal'e bildirmemesi ve kayıt ettirmemesi,
c) Komisyoncuların, kendilerine satılmak üzere getirilen veya gönderilen malları mucbir sebepler dışında teslim almaktan kaçınmaları,
d) Komisyoncuların, teslim aldıkları malları cinsi ve doğal özelliklerine göre özenle korumaması, üreticinin ve kendisinin çıkarlarını eşit şekilde gözeterek malları satışa sunmaması ve kanuni kesintileri satış bedelinden düştükten sonra mal bedelini satış tarihinden itibaren 5 iş günü içerisinde üreticiye ödememesi,
Hallerinde 240.000.000.- lira para cezası verilir.
3-a) Üreticiler, üretici birlikleri ve komisyoncuların toptancı hal içerisinde kendi aralarında mal almaları, satmaları ve devretmeleri;
b) Toptancı hal'lerde mal satan üretici birliklerinin komisyonculuk yapmaları, komisyoncularında malların mülkiyetine sahip olmak için ticari işlem yapmaları,
c) Yaş sebze ve meyve toptan ticaretinde, malın miktar veya satış değerlerinin üreticiye gerçeğe uygun olmayarak intikal ettirilmesi,
d) Yaş sebze ve meyve toptan ticaretinde, malların tip ve sınıflandırılmasını gösteren belgelerde bilerek değişiklik yapılması ve bu belgelerin kullanılması,
e) Yine yaş sebze ve meyve ticaretinde, aynı kap içine değişik kalitede ve/veya üzerinde yazılı olan miktardan az mal konulması,
Hallerinde 320.000.000.-lira para cezasına ve üç aya kadar hal dahilinde faaliyetten men'e karar verilir.
4) Yaş sebze ve meyve piyasasında darlık yaratmak, fiyatların yükselmesine sebebiyet vermek veya fiyatların düşmesine engel olmak için malların belli ellerde toplanması, satışından kaçınılması, stok edilmesi, yok edilmesi bu amaçla propaganda yapılması veya benzeri davranışlarda bulunulması suretiyle serbest rekabetin engellenmesi durumunda ve bu hususların hakem kurulunca tespit edilmesi halinde söz konusu kurulun önerisiyle,
İlgililer hakkında 1.600.000.000. lira para cezasına ve süresiz olarak hal dahilinde faaliyetten men'e karar verilir.
Yukarıdaki maddelerde belirtilen para cezaları ve faaliyetten men cezaları belediye encümenlerince karara bağlanır. Ayrıca yukarıda sayılan fiillerin bir yıl içerisinde tekrarı halinde para cezaları iki misli olarak uygulanır.
2001 yılında ..................................... 1.216.800.000.- x 1,56 = 1.898.208.000.-
365.040.000.- x 1,56 = 569.462.400.-
486.820.000.- x 1,56 = 759.439.200.-
2.433.600.000.- x 1,56 = 3.796.416.000.-IV- BELEDİYE CEZASI NİTELİĞİNDE OLUPTA MAHKEMELERCE VERİLEN PARA CEZALARI
Ceza hükümleri içeren ve belediyeleri yakından ilgilendiren birçok Kanun, Tüzük ve Yönetmelik bulunmakta olup, bu mevzuatlarla belediyelere birçok görev ve yetki verilmiştir. Ancak bu mevzuattaki cezaları karara bağlamak Adliye Mahkemelerinin yetkisi dahilinde bulunmaktadır.1580 sayılı Belediye Kanununun 100 üncü maddesinin (D) fıkrasına göre "belediye başkanı, devair ve mehakim nezdinde müddei veya müddeialeyh sıfatıyla belediyeyi temsile veya bir başkasını tevkile selahiyettardır." hükmü yer almaktadır. Bu madde hükmüne göre, mahkemelerde belediye lehine dava açmak ve belediye aleyhine açılan davalarda belediyeyi savunmak, belediye başkanının görevidir. Belediye Başkanları da, mahkemelerde davacı ve davalı olarak belediyeyi temsil etme görevini avukatlara devredebilirler.
Dolayısıyla bu tür davalarda, yargılama sırasında müdahil olarak davaya belediye başkanı veya görevlendireceği avukat katılacaktır.
A) 21.01.1924 tarih ve 394 sayılı Hafta Tatili Hakkında Kanununun 10 uncu maddesine göre, bu Kanunun hükümlerine aykırı hareket eden dükkan ve mağaza ve müessese sahip veya müdürlerinden 5.- liradan 500.- liraya kadar alınacak olan para cezası, yeni Kanunla 15.000.000.- liraya çıkartılmıştır.
2001 yılında en az ve en fazla ....................... 22.815.000.-x 1,56 = 35.591.400.-
B) 8.6.1936 tarih ve 3003 sayılı Endüstriyel Mamulatın Maliyet ve Satış Fiyatlarının Kontrolü ve Tespiti Hakkında Kanunun 2 nci maddesine göre, 500.- liradan 5.000.- liraya kadar verilen ağır para cezası, 4421 sayılı Kanunla en az 60.000.000.-, en fazla da 117.900.000.- liraya çıkartılmıştır.
2001 yılında en az .................................... 91.260.000.- x 1,56 = 142.365.600.-
en fazla ................................... 179.325.900.- x 1,56 = 279.748.400.-C) 8.3.1954 tarih ve 6301 sayılı Öğle Dinlenmesi Kanununun 7 nci maddesine göre, bu kanun hükümlerine aykırı olarak hizmetli ve işçilere öğle dinlenmesi yaptırılmaması ve dinlenme devresinin devamı süresince işyerlerinin kapatılmaması hallerinde işveren veya işveren vekillerine 100.- liradan aşağı olmamak şartıyla hafif para cezasıyla cezalandırılır.
100.- liradan aşağı olmamak üzere verilen hafif para cezası, 4421 sayılı Kanunla 15.000.000.- liraya çıkartılmıştır.
2001 yılında en az ve en fazla ....................... 22.815.000.-x 1,56 = 35.591.400.-
D) 11.1.1989 tarih ve 3516 sayılı Ölçüler ve Ayar Kanununun 16 ncı maddesine göre, bu Kanunun 14 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentlerindeki fillerin seri imalat yapanlar veya toptan satıcılar tarafından işlenmesi halinde;
a) (a) bendindeki filler için üç aydan altı aya kadar hapis cezası ve 250.000.- liradan 1.000.000.- liraya kadar ağır para cezası verileceği belirtilmiştir. 4421 sayılı Kanunla TCK'nun 24. maddesinde değişiklik yapılarak ağır para cezası miktarı en az 60.000.000.- liraya çıkarıldığından, 3516 sayılı Kanundaki para cezalarına 12 misli uygulandığında, asgari para cezası tutarının altında kaldığından, en az ve en fazla 60 milyon lira uygulanacaktır.
2001 yılında en az ve en fazla .................... 91.260.000.- x 1,56 = 142.365.600.-
b) (b) bendindeki filler için bir yıldan iki yıla kadar hapis ve 500.000.- liradan 2.000.000.- liraya kadar ağır para cezası verileceği belirtilmiştir.
2001 yılında en az ve en fazla ................... 91.260.000.- x 1,56 =142.365.600.-
E) 23.1.1986 tarih ve 3257 sayılı Sinema, Video ve Müzik Eserleri Kanununun 11 inci maddesine göre;
-Kanunun 7 nci maddesinin 1 inci fıkrasına aykırı davrananlara 1.000.000.- liradan 2.000.000.- liraya kadar verilecek para cezaları 393 misli artırılarak 393 milyon liradan 786 milyon liraya kadar olmak üzere düzenlenmiştir.
2001 yılında en az ............................... 597.753.000.- x 1,56 = 932.494.600.-
en fazla ............................ 1.195.506.000.- x 1,56 = 1.864.989.300.--Kanunun 9 uncu maddesinin 1'inci fıkrasına aykırı davrananlara 2 milyon liradan 4 milyon liraya kadar verilecek para cezaları 393 misli artırılarak 786 milyon liradan 1,572 milyar liraya kadar olmak üzere düzenlenmiştir.
2001 yılında en az ............................ 1.195.506.000.- x 1,56 = 1.864.989.300.-
en fazla .......................... 2.391.012.000.- x 1,56 = 3.729.978.700.-F) 30.7.1966 tarih ve 775 sayılı Gecekondu Kanununun 37 nci maddesinin;
-1 inci fıkrasına göre 500.- liradan 1.000.- liraya kadar verilebilen ağır para cezası, yeni Kanunla 60 milyon liraya çıkartılmıştır.
2001 yılında en az ve en fazla .................. 91.260.000.- x 1,56 = 142.365.600.-
- Aynı maddenin 5 inci fıkrasına göre, yine aynı Kanunun 17 nci maddesindeki beyannameyi vermeyenlere 30.- liradan 600.- liraya kadar verilebilecek hafif para cezası, yeni Kanunla en az ve en fazla 15.000.000.- lira olarak uygulanacaktır.
2001 yılında en az ve en fazla ....................... 22.815.000.-x 1,56 = 35.591.400.-
G) 21.7.1983 tarih ve 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanununun;
-65 inci maddesinin (a) ve (b) bentlerine göre, 50.000.- liradan 200.000.- liraya kadar verilen ağır para cezası 393 misli artırılarak en az 60.000.000.- liraya ve en fazla da 78.600.000.- liraya çıkartılmış bulunmaktadır.
2001 yılında en az ..................................... 91.260.000.- x 1,56 = 142.365.600.-
en fazla .................................. 119.550.600.- x 1,56 = 186.498.900.--Aynı Kanunun 66 ncı maddesinin ilk cümlesine göre 25.000.- liradan 100.000.- liraya kadar verilebilen ağır para cezası, yeni Kanunla 60 milyona çıkartılmıştır.
2001 yılında en az ve en fazla .................. 91.260.000.- x 1,56 = 142.365.600.-
- Aynı Kanunun 66 ncı maddesinin ikinci cümlesine göre 5.000.- liradan 30.000.- liraya kadar verilen ağır para cezası, yeni Kanunla 60 milyona çıkartılmıştır.
2001 yılında en az ve en fazla .................. 91.260.000.- x 1,56 = 142.365.600.-
H) 8.5.1986 tarih ve 3285 sayılı Hayvan Sağlığı ve Zabıtası Kanununun;
- 47 nci maddesine göre, 20.000.- liradan 200.000.- liraya kadar verilen ağır para cezası 393 misli artırılarak en az 60.000.000.- liraya ve en fazla da 78.600.000.- liraya çıkartılmış bulunmaktadır.
2001 yılında en az ..................................... 91.260.000.- x 1,56 = 142.365.600.-
en fazla .................................. 119.550.600.- x 1,56 = 186.498.900.-- 50 inci maddesine göre, 5.000.- liradan 50.000.- liraya kadar verilen ağır para cezası, yeni Kanunla 60 milyona çıkartılmıştır.
2001 yılında en az ve en fazla .................. 91.260.000.- x 1,56 = 142.365.600.-
- 55 inci maddesine göre, 10.000.- liradan 100.000.- liraya kadar verilen ağır para cezası, yeni Kanunla 60 milyona çıkartılmıştır.
2001 yılında en az ve en fazla .................... 91.260.000.- x 1,56 = 142.365.600.-
I) 6.5.1930 tarih ve 1593 sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanununun;-282 nci maddesine göre (22.9.1983 tarih ve 2890 sayılı Kanunla değişik), 5.000.- liradan 30.000.- liraya kadar olan hafif para cezası, 4421 sayılı Kanunla 15 milyona çıkartılmıştır.
2001 yılında en az ve en fazla ...................... 22.815.000.-x 1,56 = 35.591.400.-
-296 ncı maddesine göre yine Kanunun 185'inci maddesinde düzenlenen yasaklara uymayanlara TCK'nun 396'ıncı maddesine göre (22.9.1983 tarih ve 2890 sayılı Kanunla değişik), 5.000.- liradan 25.000.- liraya kadar olan hafif para cezaları, 4421 sayılı Kanunla 15 milyona çıkartılmıştır.
2001 yılında en az ve en fazla ...................... 22.815.000.-x 1,56 = 35.591.400.-
-297 ncı maddesine göre yine Kanunun 186 ve 188'inci maddelerine aykırı hareket edenlere TCK'nun 398 ıncı maddesine göre (22.9.1983 tarih ve 2890 sayılı Kanunla değişik), 5.000.- liradan 25.000.- liraya kadar olan ağır para cezaları, 4421 sayılı Kanunla 60 milyona çıkartılmıştır.
2001 yılında en az ve en fazla .................. 91.260.000.- x 1,56 = 142.365.600.--187 ncı maddeye aykırı hareket edenlere ise TCK'nun 363'üncü maddesine göre (22.9.1983 tarih ve 2890 sayılı Kanunla değişik), 10.000.- liradan 50.000.- liraya kadar olan ağır para cezaları, 4421 sayılı Kanunla 60 milyona çıkartılmıştır.
2001 yılında en az ve en fazla .................... 91.260.000.- x 1,56 = 142.365.600.-
-299 ve 301 inci maddelerinde belirtilen yasaklara uymayanlara TCK'nun 526 ncı maddesine göre, 1.000.- liradan 3.000.- liraya kadar olan hafif para cezaları, 4421 sayılı Kanunla en az ve en fazla 15 milyon olarak uygulanacaktır.
2001 yılında en az ve en fazla ....................... 22.815.000.-x 1,56 = 35.591.400.-
-302 ncı maddesine göre yine Kanunun 252 nci maddesine uygun olmayan filleri gerçekleştirenlerin 100.- liradan 500.- liraya kadar olan ağır para cezaları, 4421 sayılı Kanunla 60 milyona çıkartılmıştır.
2001 yılında en az ve en fazla .................... 91.260.000.- x 1,56 = 142.365.600.-
-Anılan Kanunun Ek 2 nci maddesine göre aynı Kanunun 69'uncu maddesi uyarınca alınmış bulunan tedbirlerden çevre sağlığı ile ilgili olanlara uyulmaması halinde 10.- liradan 30.- liraya kadar olan hafif para cezaları, 4421 sayılı Kanunla en az ve en fazla 15 milyon olarak uygulanacaktır.
2001 yılında en az ve en fazla ....................... 22.815.000.-x 1,56 = 35.591.400.-
İ) 155 sayılı Harita ve Planlara Ait İşaretlerin Korunması Hakkında Kanunun 1 inci maddesine göre, Harita ve plânlara ait âmme hizmetine mahsus (Nirengi, nivelman, poligon, röper tesisleri gibi) işaretleri yerinden çıkaranlar, yerinden oynatanlar, tanınmaz hale getirenler veya ilgili makamlardan müsaade almaksızın yerini değiştirenler Türk Ceza Kanununun 516 ncı maddesinin 4 üncü fıkrası uyarınca cezalandırılmakla beraber, ayrıca bu işaretlere ait tesislerin yeniden tesis ve ihyası için ilgili makamlarca yapılması gereken bilcümle masrafları tazmin ederler.
765 sayılı Türk Ceza Kanununun 7.6.1979 tarih ve 2245 sayılı Kanunla değişik 516 ncı maddesinin 4 üncü fıkrası uyarınca; eylemin setler yada felaketlere karşı kamunun korunması amacıyla yapılmış koruma araçları ve diğer yapı yada bir kamu hizmetine ayrılan gereçler ve işaretler üzerinde işlenirse failin göreceği ceza, eylemin özelliğine veya meydana gelen tehlikenin veya zararın ağırlığına, yıkılan veya bozulan veya zarar verilen şeyin önemine veya değerine göre bir yıldan yedi yıla kadar hapis ve 3.000.- liradan 25.000.- liraya kadar ağır para cezası verileceği hüküm altına alınmıştır. Bu ağır para cezaları, 4421 sayılı Kanunla 60 milyona çıkartılmıştır.
2001 yılında en az ve en fazla .................. 91.260.000.- x 1,56 = 142.365.600.-
K) 19.6.1930 tarih ve 1705 sayılı Ticarette Tağşişin Men'i ve İhracatın Murakabesi ve Korunması Hakkında Kanunun 3.11.1995 tarih ve 4128 sayılı Kanunla değişik 6 ncı maddesine göre, Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca alınan kararlara ve düzenlemelere aykırı hareket edenler tacir olsun veya olmasın haklarında, mahkemelerce fiillerin mahiyetine göre bir aydan altı aya kadar hapis cezası ve 100.000.000.- liradan 500.000.000.- liraya kadar ağır para cezası ile cezalandırılır. Şayet bu fiillerden dolayı Türk Ceza Kanunu ile diğer kanunlarda belirtilen cezalar daha ağır ise bu cezalar uygulanır.
24.6.1995 tarih ve 560 sayılı KHK'nin 21 inci maddesi uyarınca, 1705 sayılı Kanunun 1 inci maddesine göre, Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca alınacak tedbir ve kararlarda gıda maddeleri hariç tutulacaktır.
1705 sayılı Kanunun para ve hapis cezasına ilişkin 6 ncı maddesi, 3.11.1995 tarih ve 4128 sayılı Kanunla değişikliğe uğramıştır. Bu nedenle 4421 sayılı Kanuna göre, 8 misli arttırılarak en az 800 milyon lira, en fazla da 4 milyar lira arttırılmıştır.
2001 yılında en az .......................... 1.216.800.000.- x 1,56 = 1.898.208.000.-
en fazla ...........................6.084.000.000.- x 1,56 = 9.491.040.000.-KAYNAKÇA
İbrahim Halıcı - Belediye Cezaları Mevzuatı, KONT-DER Yayınları Ankara 1999
